Chociaż w każdym sezonie golfowym turnieje wielkoszlemowe przeżywamy aż cztery (albo pięć jeśli liczyć najlepiej płatny The Players) to jednak w roku 2022 największym świętem było The Open, zwany również British Open. Dlaczego? Ponieważ turniej był rozgrywany między 14 a 17 lipca 150 raz (słownie sto pięćdziesiąty) i po raz 30 na słynnej Mekce golfowej Old Course St. Andrews.
Od czego się zaczęło?
Wszystko zaczęło się od Jamesa Ogilvie Fairlie (10 października 1809 – 5 grudnia 1870), szkockiego golfisty amatora i właściciela ziemskiego, mentora Toma Morrisa Seniora, który nawet nazwał swojego syna, James Ogilvie Fairlie Morris, na jego cześć. Fairlie był członkiem założycielem klubu Prestwick Golf Club. Po przedwczesnej śmierci Allana Robertsona, pierwszego rozpoznawalnego zawodowca, który umarł w wieku 43 lat na zółtaczkę w 1859 roku, członkowie klubu golfowego Prestwick postanowili w kolejnym sezonie zorganizować zawody, które wyłonią najlepszego golfistę na ziemi. W proponowanym konkursie o „Challange Belt”, Fairlie wysłał serię zaproszeń do innych klubów takich jak: Aberdeen, Blackheath, Bruntsfield, Carnoustie Panmure, Dirleton Castle, Leven, Montrose, Musselburgh, North Berwick, Perth i St Andrews, które zostały zaproszone do wysłania „dwóch najlepszych profesjonslistów”, którzy mieli być „znanymi i szanowanymi caddiami”
Park zwycięzca
Powiedzieć, że początki tej wielkiej imprezy były skromne, to nic nie powiedzieć. W pierwszej odsłonie turnieju w 1860 roku, rozegranej w Prestwick Golf Club, w Ayrshire, w Szkocji wzięło udział ośmiu zawodowców, którzy rozegrali 3 rundy po 12 dołków. Zwycięzcą został Szkot Willie Park Sr, który z wynikami 55,59,60. Wygrał dwoma uderzeniami z Tomem Morrisem Seniorem. Poza zapisaniem się na kartach golfowej historii Park nie zarobił nawet jednego pensa, o funcie nie wspominając, otrzymał natomiast Challenge Belt, który był i tak przechodnią nagrodą. Koncept był taki, że jeśli któryś z zawodników wygrywał trzy razy pod rząd, mógł ten pas zwycięzcy zabrać na zawsze. Należy pamiętać, że sam pas był nie lada gratką, wykonany z czerwonej skóry ze srebrną sprzączką, był wart około 25 funtów.
36 dołków i tyle…
Rok później czyli w 1861 dopuszczono nawet amatorów do gry. Z dzisiejszej perspektywy wydawać się to może zabawne, ale należy pamiętać, że w tamtych czasach golf był sportem dżentelmeńskim i paranie się nim zawodowo i zarabianie na nim pieniędzy było “moralnie wątpliwe” i naganne, więc tak naprawdę możliwość uczestniczenia amatorów w The Open miała podnosić rangę turnieju. W drugiej edycji wygrał Tom Morris Senior, z czterema uderzeniami przewagi. Był to pierwszy z ośmiu zdobytych tytułów w The Open przez rodzinę Morrisów w latach 1861-1872. Do nich należy także wyśrubowany rekord wygranej z największą przewagą: ojciec w 1862 wygrał 13 uderzeniami, syn w 1870 12 uderzeniami, a w 1869 11 uderzeniami. Żeby docenić ten wyczyn trzeba pamiętać, że w tym okresie turniej był zaledwie 36 dołkowy (to tak jakby Tiger Woods wygrał Us Open w 2000 nie 15 a 30 uderzeniami…) Sam Fairlie zajął w turnieju 8 miejsce, z wynikiem 184, nie biorąc oczywiście nawet pensa nagrody, jak na amatora przystało.
Pas czy pieniądze
W 1863 roku w turnieju po raz pierwszy ustalona została pula nagród wynosząca 10 funtów. Co ciekawe, zwycięzca otrzymał jedynie mistrzowski pas, a pieniądze powędrowały do zawodników, którzy zajęli 2,3 i 4 miejsce. Najwyraźniej stwierdzono, że mistrz powinien jednak otrzymać jakieś pieniądze i tak w 1864 roku najlepszy zawodnik otrzymał 6 funtów (dla porównania w sezonie 2010 pula nagród przekroczyła 4,8 mln funtów). W 1864 po raz pierwszy zwycięzca dostał pieniądze poza pasem.
The Open rośnie w siłę
W 1870 roku trzeci raz z rzędu turniej wygrał Tom Morris Junior, co spowodowało, że pas Mistrza wreszcie znalazł swoje miejsce. Organizatorzy byli jednak tym na tyle wstrząśnięci, że w 1871 roku w ogóle nie zorganizowano imprezy. 1 września 1872 roku osiągnięto porozumienie pomiędzy Prestwick, Honorable Company of Edinburgh Golfers oraz The Royal and Ancient Golf Club, zgodnie z którym, każdy z trzech klubów dołoży po 10 funtów na pokrycie kosztów nowego trofeum, którym miał być srebrny dzbanek Claret Jug, oficjalnie znany jako The Golf Champion Trophy, a organizacja turnieju Open będzie rotowana między trzema klubami. Decyzje te zostały podjęte zbyt późno, aby trofeum zostało wręczone mistrzowi 1872 Open, którym został po raz kolejny Tom Morris Junior. Zamiast tego został nagrodzony medalem z napisem „The Golf Champion Trophy”. I chociaż ostatecznie został wygrawerowany na Claret Jug jako pierwszy zwycięzca z 1872 roku, medale wręczane i przechowywane przez zwycięzcę stały się normą w turnieju.
Cut po dwóch rundach
W kolejnych latach impreza migrowała między tymi trzema klubami i była rozgrywana jako 36 dołków jednego dnia, aż do 1889 roku. W 1892 roku turniej rozszerzono z 36 do 72 dołków, co było w tym czasie zaskakujące, przy standardowych 18 dołkowych turniejach, a 6 lat później (1898) po raz pierwszy wprowadzono cuta po dwóch rundach. W 1893 roku pula nagród w całym turnieju osiągnęła 100 funtów!!! W 1894 turniej odbył się po raz pierwszy poza Szkocją, na polu Royal St. George’s Golf Club w Anglii
Wielokrotni mistrzowie
Zachwycacie się braćmi Molinnari? W 1903 roku Harry Vardon wygrał The Open wyprzedzając 6 uderzeniami swojego… starszego brata Toma Vardona!!! Najwięcej bo aż 6 razy w turnieju The Open wygrywał Harry Vardon (1896, 1898, 1899, 1903, 1911, 1914), a mógł ten rekord wyrównać w 2009 roku Amerykanin Tom Watson. Poza Watsonem, 5 zwycięstw w British mają również na koncie: Szkot James Braid, Anglik John Henry Taylor, Australijczyk Peter Thomson.
Wśród multi-championów zaledwie trzech golfistów wygrywało trzy lata z rzędu, a byli to Szkoci Jamie Anderson (1877-1879) i Bob Feguson (1880-1882) oraz Australijczyk Peter Thomson (1954-1956) natomiast wspominany tutaj wielokrotnie Tom Morris Junior wygrał The Open cztery raz pod rząd w 1868, 1869, 1870 i 1872 (w 1871 nie rozegrano turnieju).
Ciekawostki pierwszych lat The Open
Najmłodszym zwycięzcą turnieju w historii jest Tom Morris Junior – 17 lat 5 miesięcy 3 dni, a najstarszym Tom Morris Senior – 46 lat i 99 dni. W 1907 roku The Open zwyciężył Francuz Arnaud Massy, który stał się pierwszym zwycięzcą spoza Wielkiej Brytanii. Massy dwoma uderzeniami pokonał J.H. Taylora, założyciela British PGA. W 1911 roku było aż 226 chętnych do wzięcia udziału, więc trzeba było urządzić turniej kwalifikacyjny. W 1913 J.H. Taylor wygrał swój ostatni The Open, 19 lat po wygraniu swojego pierwszego w 1894. To ciągle największa rozpiętość czasowa miedzy wygraniem pierwszego i ostatniego The Open w historii. W latach 1915-1919 turniej nie odbywał się z powodu I Wojny Światowej.
The Open w okresie międzywojennym
Od 1920 roku oficjalnym organizatorem turnieju jest R&A (The Royal and Ancient Golf Club of St Andrews). W 1922 Walter Hagen wygrał pierwszy ze swoich czterech The Open i został pierwszym urodzonym w Ameryce zwycięzcą tego turnieju. Mimo przebudowy pola Prestwick na 18 dołków dni tego pola, w The Open, się skończyły. Po problemach z przepełnionymi dołkami podczas turnieju The Open w 1925 zdecydowano, że pole nie jest już odpowiednie dla rosnącego rozmiaru imprezy, jest zbyt krótkie ma zbyt wiele dołków gdzie z tee gra się blind shoty i nie jest w stanie poradzić sobie z ilością widzów. W 1926 roku ujednolicono format turnieju na trzy dni (18 dołków w 1. i 2. dniu oraz 36 w 3. dniu). W 1931 roku pula nagród w The Open przekroczyła 500 funtów. Wygrał wówczas Tommy Armour, który zgarnął 100 funtów a arena zmagań tamtej edycji było słynne Carnoustie. Po drugiej wojnie światowej termin The Open zgrywał się w czasie z PGA Championship (zaledwie tydzień różnicy), co powodowało, że wielu znakomitych zawodników z tego okresu musiało wybierać jedną imprezę. Wówczas zawodników nie było stać na latanie samolotami, więc wszyscy podróżowali promem, a to trwało 3-4 tygodnie. W latach 1940-1945 turniej nie odbywał się z powodu II Wojny Światowej.
Kalendarium The Open w okresie powojennym
W 1946 pula nagród wyniosła 1000 funtów
W 1949 roku zwycięzcą The Open został Bobby Locke, pierwszy obywatel RPA, który tego dokonał. Zwycieżył także rok później, czyli w 1950 oraz 1952, a potem dołożył czwarte zwycięstwo w 1957 roku.
W 1951 rozegrano turniej Royal Portrush w Irlandii Północnej, po raz pierwszy w historii poza Anglią i Szkocją.
W 1953 zwycięzcą The Open został Ben Hogan, który w tym samym roku wygrał Masters i US Open czyli 3 z 3 turniejów wielkoszlemowych w jakich wziął udział.
W 1954 turniej wygrał Peter Thomson pierwszy w historii The Open zwycięzca z Australii. Thomson wygrał jeszcze w 1955, 1956, 1958 oraz 1965 roku, stając się jedynym golfistą w XX wieku, który wygrywał ten sam turniej wielkoszlemowy 3 lata pod rząd.
W 1955 roku relację z British Open po raz pierwszy transmitowano w telewizji w stacji BBC.
W 1963 roku turniej wygrał Bob Charles, stając się nie tylko pierwszym reprezentantem Nowej Zelandii, ale także pierwszym leworęcznym golfistą, który osiągnął zwycięstwo w turnieju Wielkiego Szlema.
W 1965 roku pula nagród przekroczyła 10 000 funtów. Uważa się, że dzięki Arnoldowi Palmerowi i jego statusowi gwiazdy przyrost pieniędzy w The Open znacząco wzrósł.
W 1967 roku turniej zwyciężył Roberto de Vicenzo, pierwszy Argentyńczyk w historii.
W 1974 roku Jack Nicklaus nazwał zaprojektowane przez siebie pole golfowe w Ohio, Muirfield Village Golf Club, po polu, w którym wygrał swój pierwszy British Open w 1966 r.
W 1974 roku Gary Player wygrał swoje trzecie The Open stając się pierwszym zawodnikiem w XX wieku, który ten turniej wygrał w trzech różnych dekadach (1959,1968,1974). Do niego należy także rekord największej ilości występów w The Open czyli 46 razy!!!
W 1977 roku pula nagród osiągnęła 100 000 funtów. Open z 1977 roku jest powszechnie uważany za jedną z najlepszych i najciekawszych odsłon tych mistrzostw, za sprawą kultowego pojedynku pomiędzy Tomem Watsonem i Jackiem Nicklausem. Były to również pierwsze mistrzostwa, które oferowały sześciocyfrową nagrodę dla zwycięzcy, którą ostatecznie zgarnął Watson!!
W 1993 roku pula nagród osiągnęła million funtów. Za zwycięstwo w Royal St. Georges, biały rekin Greg Norman skasował 100 000 dla siebie.
Dopiero w 1995 roku The Open stało się oficjalną częścią terminarza ligi PGA Tour.
W 1998 roku 17 letni amator Justin Rose na polu Royal Birkdale, zagrał fenomenalny turniej. Na ostatnim dołku turnieju z 70 metrów z roughu posłał piłkę do dołka, co dało mu ostatecznie birdie i 4 miejsce w turnieju.
W 1999 roku Jean Van de Velde, wchodził na ostatni dołek z 3 uderzeniową przewagą. Po serii błędów i niezrozumiałych decyzji zagrał tripple bogeya, doszło do dogrywki, którą ostatecznie przegrał z Paulem Lawrie. Ten ostatni, dzięki temu, zapisał się na kartach historii jako zwycięzca z największą stratą po 3 rundach, która wynosiła aż 10 uderzeń.
W 2009 roku 59 letni Tom Watson był o krok od zwycięstwa w The Open. Gdyby mu się udało, pobiłby dotychczasowy rekord najstarszego zwycięzcy o 11 lat. Zrobił jednak bogeya na ostatnim dołku, doszło do dogrywki, którą wygrał Steward Cink.
W 2011 roku pula nagród wzrosła do 5 milionów funtów. Zdobywca tytułu Darren Clarke otrzymał jednak nie pięciokrotność w stosunku do roku 1993 ale aż 900 000 funtów, jak również medal zwycięzcy oraz Cluret Jug.
W 2016 roku pole Muirfield Golf Club, straciło prawa do organizowania The Open, po głosowaniu członków klubu, zakazujących kobietom wstępu do klubu. W tym samym roku pole golfowe Royal Troon zezwoliło kobietom na zapisywanie się do klubu, stając się ostatnim polem wśród organizujących The Open, które zdecydowało się na ten krok.
W 2016 Henrik Stenson uzyskał najniższy wynik w stosunku do par w historii The Open, grając kolejno na polu Royal Troon: (68-65-68-63=264). Do niego należy również najmniejsza ilość bezwzględnych uderzeń w historii turnieju.
W 2017 W 146 edycji The Open rozegranej w Royal Birkdale po raz pierwszy pula nagród została pokazana w dolarach amerykańskich, a nie w funtach szterlingach, o wartości nieco ponad 10 milionów dolarów – równowartości około 7,8 miliona funtów. Przynajmniej zwycięzca Jordan Spieth nie stracił później na przewalutowaniu.
W 2018 Francesco Mollinari, wygrywając The Open, stał się pierwszym Włochem w historii, który tego dokonał.
W 2021 roku pula nagród osiągnęła 11,5 miliona dolarów, a Colin Morikawa stał się pierwszym w historii zawodnikiem, który za wygraną zgarnął ponad 2 miliony dla siebie.
150 lat rywalizacji
Po półtora wieku rywalizacji zarówno Szkocja jak i USA mają po 42 zwycięstwa. W nie-wygrywaniu niekwestionowanym liderem jest Jack Nicklaus, który aż siedem razy był drugi i aż 16 razy w czołowej piątce (rekord dzierżony wspólnie z Johnem Henrym Taylorem). The Open rozgrywany w formacie Stroke Play, jest też wyjątkowy ze względu na krajobrazy, ponieważ zawsze rozgrywany jest na polach typu Links, diametralnie różniących się od pól w Ameryce. Dotychczas 29 razy impreza odbyła się w St. Andrews (już wkrótce 30), 24 w Prestwick, 16 razy Muirfield, 15 w Royal St George’s, 12 razy Royal Liverpool, 11 w Royal Lytham & St Annes, 10 w Royal Birkdale, 9 razy w Royal Troon, 8 w Carnoustie, 6 w Musselburgh, , 4 razy w Turnberry oraz po 2 razy w Royal Cinque Ports i w Royal Portush. Generalnie rozgrywa się go wyłącznie w Anglii i Szkocji, chociaż raz rozegrano go w Północnej Irlandii na polu Royal Portrush.
Na koniec kilka ciekawostek
W przypadku remisu po 72 dołkach, zawodnicy walczą w 4 dołkowej dogrywce, która jeśli nie da rozwiązania jest kontynuowana w systemie „nagłej śmierci”. Zwycięzca poza czekiem i sławą otrzymuje zwyczajowo „złoty medal” oraz puchar przechodni „Clarnet Jug”. Poza tym najlepszy amator turnieju otrzymuje „srebrny medal”, a „brązowy medal” otrzymują wszyscy inni amatorzy, który dotrwali do rundy finałowej.
fot. pixabay.com